Bên cạnh các tình huống bóng “sống” các pha lập công thông qua các tình huống cố định như Penalty luôn là tâm điểm của cuộc tranh tài giữa hai đội bóng. Vậy Penalty là gì và quy trình thực hiện có gì đặc biệt hay không? Cùng chuyên trang XoilacTV giải đáp qua bài viết sau đây nhé!
Penalty là gì?
Penalty, hay còn gọi là phạt đền, là một trong những khái niệm quan trọng trong bóng đá. Khi một cầu thủ bị phạm lỗi trong vòng cấm của đối phương, trọng tài sẽ cho đội đó hưởng phạt đền. Cầu thủ được chỉ định sẽ thực hiện cú sút từ khoảng cách 11 mét về phía khung thành, với chỉ một mình thủ môn là người duy nhất có thể phòng ngự.
Mặc dù quả penalty được xem là dễ ghi bàn, nhưng tỷ lệ đá hỏng vẫn xảy ra. Ví dụ, trong mùa giải Premier League 2005/06, chỉ có 57/78 quả penalty thành công. Một nghiên cứu ở Bundesliga cho thấy chỉ 76% số quả penalty thành bàn. Một số thủ môn nổi tiếng với khả năng cứu penalty, như Diego Alves, với tỷ lệ cứu thua lên tới 49%.
Lịch sử của quả penalty
Đề xuất ban đầu
Khi bóng đá mới ra đời, vào năm 1863, không có quy định cụ thể nào cho các tình huống phạm lỗi. Chỉ đến năm 1872, một hình phạt là đá phạt gián tiếp được đưa vào cho các trường hợp cầu thủ sử dụng tay chơi bóng. Tuy nhiên, hình phạt này không được xem là thỏa đáng cho những lỗi nghiêm trọng như dùng tay ngăn cản bàn thắng. Vì lý do đó, vào năm 1882, luật mới được đưa ra, cho phép đội bị phạm lỗi ghi bàn nếu bị ngăn cản bởi việc sử dụng tay. Tuy nhiên, luật này chỉ tồn tại một mùa giải trước khi bị bãi bỏ vào năm 1883.
Sự xuất hiện của quả penalty
Quả penalty như chúng ta biết ngày nay được phát minh bởi William McCrum, một thủ môn và doanh nhân, vào năm 1890. Ý tưởng này được trình bày tại cuộc họp của Ủy ban Bóng đá Quốc tế (IFAB) vào năm 1890 nhưng bị hoãn lại đến năm 1891. Hai tình huống phạm lỗi nghiêm trọng trong mùa giải 1890/91 đã thúc đẩy việc thông qua quy định này.
Luật penalty được áp dụng như sau:
- Nếu cầu thủ đối phương cố tình phạm lỗi trong vòng 11 mét, trọng tài có quyền trao quả penalty.
- Quả penalty có thể được thực hiện từ bất kỳ điểm nào trong vòng 11 mét.
- Các cầu thủ khác phải đứng cách bóng ít nhất 5,5 mét.
- Thủ môn không được tiến lên quá 5,5 mét từ vạch vôi.
Quả penalty đầu tiên được thực hiện vào năm 1891, khi cầu thủ McLuggage của Royal Albert ghi bàn. Tại bóng đá Anh, Wolverhampton Wanderers là đội đầu tiên được hưởng penalty, với Billy Heath là người thực hiện cú đá thành công.
Những phát triển sau này của luật penalty
Luật penalty đã trải qua nhiều lần cải tiến theo thời gian. Năm 1892, cầu thủ không được phép đá bóng một lần nữa trước khi nó chạm vào cầu thủ khác. Đến năm 1896, quy định yêu cầu bóng phải được đá về phía trước được ban hành.
Năm 1902, vòng cấm và chấm penalty chính thức được đưa vào. Mọi cầu thủ phải đứng ngoài vòng cấm khi quả đá được thực hiện. Năm 1923, các cầu thủ khác được yêu cầu đứng cách 9,15 mét từ chấm penalty để ngăn chặn việc cản trở cú đá.
Trong suốt các năm, nhiều quy định đã được thêm vào nhằm cải thiện tính công bằng của tình huống phạt đền. Ví dụ, vào năm 1997, thủ môn được phép di chuyển chân nhưng phải đối mặt với cầu thủ trong khi thực hiện cú đá.
Quá trình thực hiện penalty
Khi một quả penalty được thổi, bóng sẽ được đặt ở chấm phạt đền, và chỉ có cầu thủ thực hiện cú đá và thủ môn được phép ở trong vòng cấm. Các cầu thủ khác phải đứng ngoài vòng cấm và ở cách chấm phạt đền ít nhất 9,15 mét.
Thủ môn được phép di chuyển nhưng không được vượt quá vạch vôi cầu môn. Khi trọng tài thổi còi, cầu thủ thực hiện cú đá có thể làm động tác giả nhưng không được làm điều này sau khi đã hoàn tất chạy đà. Quả bóng phải được đá về phía trước, và trận đấu sẽ tiếp tục ngay sau cú đá.
Có nhiều vi phạm có thể xảy ra trong tình huống đá penalty. Một trong những lỗi phổ biến là cầu thủ xâm nhập vòng cấm quá sớm. Nếu cả hai đội đều vi phạm, quả đá sẽ được thực hiện lại.
Các vi phạm khác bao gồm:
- Đồng đội của cầu thủ đá phạt can thiệp vào cú đá.
- Cầu thủ đá phạt làm động tác giả sau khi chạy đà.
- Cú đá không đưa bóng lên phía trước.
- Cầu thủ đá phạt chạm bóng lần thứ hai trước khi nó chạm vào cầu thủ khác.
Đá penalty kiểu phối hợp
Khái niệm “tap penalty” đề cập đến tình huống cầu thủ đá phạt không đá thẳng bóng mà chuyền cho đồng đội. Nếu thực hiện đúng, đây vẫn là một tình huống hợp lệ. Pha “tap penalty” đầu tiên được ghi nhận vào năm 1957 giữa Bắc Ireland và Bồ Đào Nha.
Nổi bật nhất có thể kể đến cặp cầu thủ Thierry Henry và Robert Pires, khi họ thực hiện một pha “tap penalty” nổi tiếng nhưng không thành công vào năm 2005.
Chiến thuật bắt penalty của thủ môn
Đối với thủ môn, việc bắt penalty là một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất. Họ cần phải đưa ra quyết định nhanh chóng về hướng sút của cầu thủ đối phương. Đôi khi, thủ môn có thể dựa vào kinh nghiệm và thói quen của cầu thủ để đưa ra quyết định.
Ngoài ra, thủ môn có thể tìm cách gây áp lực cho người đá phạt bằng cách nhảy sớm hoặc bằng những hành động tâm lý. Emiliano Martinez là một trong những thủ môn nổi bật trong việc gây áp lực tâm lý cho đối thủ trước những cú đá phạt.
Những lỗi dẫn đến penalty
Một quả penalty thường được thổi khi cầu thủ phạm lỗi với đối phương trong vòng cấm. Những lỗi này bao gồm:
- Dùng tay chơi bóng (trừ thủ môn).
- Hành động bất cẩn như đẩy, tắc bóng, hay cố gắng đốn ngã.
- Giữ hoặc cản trở đối thủ bằng tiếp xúc.
Tổng kết
Những thông tin giải đáp tình huống Penalty là gì cho thấy đây là một phần không thể thiếu trong bóng đá, không chỉ ảnh hưởng đến kqbd mà còn tạo ra những khoảnh khắc hồi hộp và kịch tính cho người hâm mộ. Qua quá trình phát triển, luật phạt đền đã được điều chỉnh để đảm bảo tính công bằng và hấp dẫn cho môn thể thao này.
